راهکارهای پیشگیری از تکرار جرم از منظر حقوق جزا و جرم شناسی

برای اتخاذ تصمیم در امر پیشگیری ابتدا بایست به عوامل موثر بر تکرار جرم احاطه کافی پیدا نمود. آن چه که واضح است اگر بتوان در سرچشمه ی هر انحراف جلوی آن را بگیریم، خواهیم توانست که از آثار مخرب بعدی آن هم جلوگیری کنیم. همانند یک سد که در مقابل رودخانه ای تاسیس می شود که از بروز سیل جلو گیری نماید. امر مهم پیشگیری از بازبزهکاری نیز همانند یک سد می تواند از بروز سیلاب ها در جامعه که همان ارتکاب جرایم است جلو گیری نماید. شناخت و تحلیل و عوامل موثر بر باز بزهکاری به عوامل یک اهرم بسیار مناسبی خواهد توانست تا با اعمال رفتار ها و اعمالی پدیده ی بازبزهکاری را به حداقل برساند. دسته ای از عوامل که ریشه در درون یا برون مرتکب جرم دارد اگر با نگاهی موشکافانه بدان بر خورد شود می توان با خنثی سازی یا نظارت بر آنها مراتب باز بزهکاری را در جامعه کاهش داد و این گویان پیشگیری بهتر از درمان است. سابقه ی تاریخی نشان می دهد که در راستای جلو گیری از بازبزه کاری در جامعه رویکرد شدت مجازات ها و اعمال کیفر های شدید از زمره ی اولین مراقبت های اجتماعی بوده که با هدف ناتوان سازی و طرد مجرم در اجتماع مورد استفاده قرار می گرفته است. اعدام ها، تبعید ها، حبس ها طویل المدت و ابد همه از زمره ی این اعتقاد در راستای پیشگیری کیفری از بابزهکاری بوده است. پس از دهه ها تلاش برای اعمال این رویکرد، نظارات متفاوتی در راستای تعدیل این اعتقاد بوجود آمد و آن هم استفاده ی از راهکار های جرم شناختی و غیر کیفری برای کاهش بازبزهکاری در جامعه بود. عمدتا ارائه ی دستور العمل هایی در امر اصلاح و بازپروری مجرمان صورت می گرفت، این امر که هنوز هم ادامه دار است بدلیل این است که اصلاح و بازپروری امری بسیار مهم در سازمان زندان هاست. چرا که هنوز در عمده ی کشور های دنیا مثل کشور ما، زندان امری است لازم و حیاتی ولکن ارائه ی راهکار هایی به موازات اعمال کیفر زندان به منظور اصلاح و بازپروری بسیار اجتناب ناپذیر می باشد. بروز تجربه های تلخ آثار سوء زندان برزندانیان، خانواده های آنان و اجتماع و عدم کارآمدی امر پیشگیری کیفری بالاخص در بحث کیفر زندان، شاهد جایگزینی تفکر پیشگیری جرم شناختی بجای تفکر پیشگیری کیفری هستیم. معایب عمده ی زندان ها و هزینه های بالای آن و مهمتر از همه ناکار آمدی آن مبین این امر می باشد که استفاده از پیشگیری جرم شناختی از عمده ی جهات مناسبت تر به حال مجرم و هم اجتماع خواهد بود. البته پیشگیری غیرکیفری معایبی نیز خواهد داشت که فی ما بین این دو رویکرد بنابر بهتر و بیشتر بودن محاسن این نوع پیشگیری عملکرد بهتری خواهد داشت.بهتر است سیاست جنایی ما رویکرد خود را از اعمال کیفر مجازات به جایگزین های آن تغییر دهد. در خاتمه می توان بیان نمود که در برخی موارد پیشگیری کیفری مفید برای بازبزهکاری بوده نه در عمده موارد آن و بالعکس عمده ی موارد پیشگیری جرم شناختی فواید زیادی را در امر بازبزهکاری منتج خواهد شد.